Heel Westland gaat begrotingstekort voelen

door Evelyne Lammerding

“Het tekort van 14 miljoen is onvermijdelijk en kan niet direct in het komende jaar worden verminderd. We kunnen de zorg niet doorstrepen. Niet voor jong en niet voor oud. Maar we moeten de rekening van 10,5 tot 14 miljoen wel gaan betalen. Dat gebeurt op de lange termijn,’’ zegt Van der Stee die de komende tijd met veel impopulaire maatregelen zal komen.

Concreet kan hij daar nu nog niet over zijn. Wel is klip en klaar dat iedereen - huishoudens, bedrijven en verenigingen - gaat betalen. Om inkomsten te genereren zullen de belastingen vanaf 1 januari 2020 stijgen en worden nieuwe belastingen (her-)ingevoerd. Helder moet nog worden waarop gekort gaat worden. De wethouder vraagt woensdag 29 mei input aan de fracties.

Zorg

Het begrotingstekort wordt voor de helft veroorzaakt door stijgende kosten in de jeugdzorg. Westland rekent op tekorten die oplopen tot 7 miljoen euro. Daarnaast kost de energietransitie meer dan verwacht. Vanwege kabinetsbeleid moet 1,2 miljoen euro per jaar worden geïnvesteerd, zo laat de gemeente weten.

Aan de andere kant was er op meer inkomsten gerekend. Wethouder Van der Stee noemt als voorbeeld inkomsten uit bouwleges. Die waren 4 ton te hoog ingeschat. De bezuinigingen in de gemeentelijke organisatie hebben ook niet zoveel opgebracht als gedacht. En het Rijk maakte in het najaar bekend dat de kosten voor afvalverwerking stijgen van 13 naar 30 euro per 1000 kilo. Verder wijst de wethouder op gewijzigde boekhoudkundige regels van provincie die ten nadele van de begroting werken. Al snel loopt het begrotingstekort dan fors op.

Provincie

Helemaal als donderslag bij heldere hemel komt het tekort niet, de verwachte hoogte ervan wel. Provincie Zuid-Holland wijst er in januari in een brief op dat de verwachte hogere uitgaven in de zorg, waarbij met name de kosten voor jeugdzorg fors toenemen, nog niet waren opgenomen in de begroting. Daarom zal het herzien van de plannen in de zorg een van de oplossingen moeten zijn, schrijft provincie die voor 1 mei een reactie verwachtte van de gemeente op haar schrijven.

De gemeente is aan de slag gegaan en heeft twee bureaus opdracht gegeven uit te zoeken hoe de Westlandse inkomsten zich verhouden tot omringende en vergelijkbare gemeenten. Ook wordt bekeken hoe de uitgaven van Westland zijn ten opzichte van andere gemeenten. Want: waar kan de gemeente geld vinden om het tekort op te lossen?

Ozb

“Denk aan een verhoging van de ozb voor bedrijven. Dat ligt gevoelig. Maar de bureaus zien bijvoorbeeld dat de ozb voor bedrijven in Westland lager ligt dan in buurgemeenten. Ook zal de afvalstoffenheffing bijvoorbeeld stijgen. Reken op een verhoging van de woonlasten van enkele tientjes, 60 tot 80 euro,’’ noemt Van der Stee.

Verder valt volgens hem te denken aan het herinvoeren van de hondenbelasting en wordt wellicht precariobelasting geheven.

Keuzes

Welke gevolgen het tekort heeft voor de speerpunten die het college vorig jaar vaststelde in haar beleid, kan de wethouder nog niet zeggen. “Extra middelen, of kiezen bepaalde zaken niet te doen, die keuzes worden met de raad gemaakt. Maar eerst moeten we het tekort oplossen.’’

De Westlandse wensen kosten in totaal 150 miljoen euro: “We willen een nieuw theater De Naald, een nieuw zwembad, meer groen, verenigingen hebben wensen. Vorig jaar zei ik al dat we dat bedrag niet hebben. Alle plannen uitvoeren is onhaalbaar. Westland investeert 30 miljoen euro per jaar. Op alle plekken zal teleurstelling zijn.’’

Het college komt half juni met een voorstel. De raad geeft een reactie op deze voorjaarsnota. Daaruit volgt een begrotingsvoorstel dat het college in september voorlegt aan de raad. In het najaar beslist de gemeenteraad daarover. Nieuwe belastingmaatregelen gaan per 1 januari in.

De wethouder wil te allen tijde voorkomen dat provincie Zuid-Holland de Westlandse financiën in de toekomst gaat overnemen, zegt hij. “Wij willen zelf de broek ophouden en komen met een sluitende begroting. Ik geloof in de Westlandse veerkracht.’’