‘Hulpvraag ouderen blijft achter bij oplopende eenzaamheid’

door Evelyne Lammerding

Een Anbo-peiling van september vorig jaar wees uit dat veel ouderen bang waren voor een tweede coronagolf. Zij vreesden weer terecht te komen in het sociale isolement waaronder zij in de eerste golf hadden geleden.

Nu de tweede golf er is, staat de telefoon bij de Westlandse ouderenbond KBO-PCOB niet roodgloeiend van de hulpvragen. “We blijven mensen wel oproepen van zich te laten horen als ze kampen met eenzaamheid,’’ zegt Ab Ruigrok, voorzitter van de KBO-PCOB. “Wij hebben vorig jaar ook veel met de leden gebeld, maar op dit moment is het rustig op dit vlak.’’

Een oorzaak voor het uitblijven van de hulpvraag kan Ruigrok niet direct aanwijzen. De conclusie trekken dat het wel snor zit met het sociale leven van de Westlandse ouderen zou te voorbarig zijn. Volgens Ruigrok komen ouderen niet makkelijk met hun gevoelens van eenzaamheid naar buiten. “En mensen weten ook dat er weinig keuze is dan zich te isoleren.’’

Belmaatjes

Welzijnsorganisatie Vitis Welzijn heeft vorig voorjaar een belmaatjesproject opgezet. Vrijwilligers bellen daarvoor met ouderen en mantelzorgers.

Jan Zuidgeest was een van de belmaatjes. “Ik kreeg per keer twintig personen om te bellen. Sommigen waren er blij mee, een aantal gaf aan er geen behoefte aan te hebben.’’

De helft van de mantelzorgers die Zuidgeest belde, mocht niet bij hun ouders op bezoek. Zij gaven aan daar grote moeite mee te hebben; ze zagen hoe hun ouders leden onder het isolement.

Mantelzorgers konden ook zelf geïsoleerd raken. Alle dagbestedingen sloten hun deuren vorig jaar. “Een mantelzorger die thuis zorgt voor haar dementerende partner, had daardoor geen dag meer voor zichzelf. Zij zei veel te steun te hebben gehad aan de telefoontjes. Alleen al haar hart luchten deed haar goed.’’

Contact gehouden

Hoewel hij zelf is gestopt met het project, heeft Zuidgeest contact gehouden met een mantelzorger. “Een 85-jarige man woont in een huis met zijn zus van 95 voor wie hij zorgt. Hij houdt zich goed aan de coronaregels, doet bijvoorbeeld om kwart over zeven ‘s morgens boodschappen om zoveel mogelijk contact te vermijden. Hij had een keer een computerprobleem waardoor hij niet meer op internet kon. Juist omdat hij zich zo goed aan de coronamaatregelen houdt, is internet belangrijk voor hem, het verbreedt zijn wereld. ‘’

Met zijn technische achtergrond kon Zuidgeest helpen en ging langs. De persoon in kwestie gaf aan eenzaam te zijn en het bellen wel erg fijn te vinden. Zuidgeest heeft het contact met hem voortgezet. “Als ik bel, begint hij altijd met: ‘ik heb weinig tijd’ en praat daarna een uur door,’’ zegt Zuidgeest vrolijk.

Omgedraaid

Het belproject van Vitis heeft sinds voorjaar 2020 doorgelopen. Waren er in maart en april vorig jaar meer vrijwilligers dan hulpvragers, nu is dat omgedraaid. Extra vrijwilligers zijn welkom, zegt projectleider Marja van den Berg.

Van den Berg ziet wel dat ouderen zichzelf in de tweede golf meer toestaan. “Je mocht vorig jaar bijvoorbeeld twee mensen op visite hebben. Vaak werd dat niemand. Nu zie je dat mensen een bubbel hebben. Ze zien hun kinderen weer en ze zoeken elkaar ook meer binnen op. Alles binnen de regels,’’ zegt Van den Berg. Het is een verklaring voor de rust bij KBO-PCOB waarover Ruigrok sprak.

Maar Van den Berg ziet ook dat het eenzame gevoel onder ouderen oploopt. “Mensen zijn moe, want er is geen einde in zicht. Velen voelen zich daardoor meer alleen.’’

De druk op mantelzorgers neemt toe en de zorg om de mensen die zij helpen eveneens. “Veel mantelzorgers denken: wat als ik corona krijg? Wie zorgt er dan?’’

Vitis belt daarom ook de 2600 ondersteuners die bij hen bekend zijn. Als de behoefte er is, werkt zij mee aan oplossingen. Er lopen verschillende projecten om de verbinding tussen mensen te behouden. “Wij willen straks geen groep hebben die wij in deze tijd zijn vergeten.’’